Minggu, 13 Januari 2013

PANGOLOION MARHALADOI


PANGOLOION MARHALADOI
PEMAHAMAN TOHONAN DAN KEPRIBADIAN SINTUA
 (Sipahusorhusoronta)  *)

P a t u j o l o

Di ganup minggu, ro be do ruas ni huria marpungu laho tumangihon Hata ni Debata, marsomba jala marsaor dohot Debata (Ibadah). Sian ari Senin tu ari Sabtu, marserak do ruas dohot parhalado ni Huria di angka inganan dohot ulaonna be. Di bagasan ni i, adong dua gerak na taida, i ma:
ü  Gerak Sentripetal, i ma Huria na marpungu;
ü  Gerak na Sentrifugal, i ma Huria na marserak / menyebar.
Di bagasan na dua gerak i, mansai ringkot do sadaranta dua hal:
1.       Tarjou do hita MANGOLOI jou-jou ni Debata;
2.      Tarjou do hita MANGOLOI parsuruon ni Debata marhite HataNa.
Pangoloion i, laos i do panindangion  marhite Hata nang Pambahenanta.
Pangoloion Biar (“Pangoloion hatoban”)
Di Mateus 25: 25-30 didok, “Jadi ala mabiar ahu, laho do ahu manabunihon bagianki tu bagasan tano. Na, ndi on ugasanmon. Alai ninna indukna i ma : Oe, ho naposo na jahat roha jala na losok. Nda tama ma nian boanonmu hepengki tu sianahi hepeng, gabe jaloonhu na di ahu rap dohot bungana di harorongkon ? On pe, buat hamu ma bagianna i, lehon hamu ma i tu na umpeop na sampulu bagian. Laos pabali hamu ma naposo na so hasea i tu na holom marimpot-impot …”.
Ala ni biar i, tung gabe so sintong be diula siulaonna. Digoari do ibana naposo na jahat roha jala na losok, huhut sipabalion. Si Jonas pe boi do tudosan tusi. Di na maporus ibana tu Tarsus, hinorhon ni biar, hona dabu ma ibana tu laut. Alai ala sadar dope ibana, diboto hasalaanna gabe martangiang ibana, gabe diutahon ihan rea ima ibana tu pasir (Jona 1-2).
Pangalaho si songon on, boi masa do nang tu hita saonari. Molo umbalga biar sian pangoloion di na mangulahon tohonan haparhalodoon, gabe dohot do hita naposo na so hasea, na boi mangkorhon na so denggan di Huria, nang hagaoron pe. Parhalado na mabiar, maol do i pahembanghon panghobasion di Huria. Sabalikna, jolma na so mabiar, ndang puas panghilalaanna di angka “naung adong” i sambing.
Didok di 1 Johannes 4: 18 “Ndang adong biar di bagasan holong ni roha i, alai dipabali holong ni roha naung rimpas i do biar i. Ai na bernit do anggo biar, jala ndang rimpas holong ni roha ni halak na mabiar”.
Pangoloion na so tarjua (“terpaksa”)
Ndang adong na sumusa ngolu ni sasahalak molo diula siulaonna ala ni utang na so tarjua manang na terpaksa. Godang do panghorhonna na negatif manang na humurang di ulaon ala so tarjua. Ai mohot-ohot do rohana mangula i, murhing do bohina bahenon ni i, marungut-ungut, jala boi sahat tu na mamurai. Ro jala manombo ma losok, godang ma sidalian. Menembesi do halak na songon on tu donganna, gabe parohon hajengkelon. Ulaon na denggan hian boi do gabe disursari, jala ndang dihalomohon angka hamajuon.
Adong manang na piga pangalaho na mambahen sasahalak partohonan terpaksa marpangoloion di ulaon ni Huria:
ü  Hurang mampu di tenaga, kemauan, ilmu dohot haporseaon;
ü  Asing rumang ni ulaon i sian na tinagamna hian;
ü  Adong tihasna so hatalitalian (Pil 2: 15), dna.
Mansai ringkot do hita malua sian angka ikatan na songon i. Tatambai ma angka ilmu na ampit tu tohonan i, unang merasa naung tamat, alai torus ma marsiajar saleleng mangolu.
Di 1 Tim 4: 1 didok, “Sai datdati ma na manjahai i, na mangapoi, nang na mangajari, paima ro ahu”. Mandatdati marsiajar, lumobi di Hata ni Tuhan i, i do na tang di panghobasion dohot pangoloionna. Alai ingot, naeng ma sude angka ulaon ni partohonan i marharoroan manang marojahan sian haporseaon dohot pangoloion na tutu di adopan ni Debata (pat. Rom 14: 23).
Pangoloion na malobihu (“Oto”)
Jotjot do tadok na marhahamaranggi do huburjuon dohot haotoon, manang na pistar dohot hajungkaton. Na nidokna, molo sai dipaolo-oloi sasahalak nidok ni dongan, ndang pola sai dialusi hata tullit ni donganna, ndang dipekhon hata na paroaroahon, sindiran manang ungut-ungut dohot angka sarita, didok do: “Oto ma ho, sai dipaolo-oloi ho i. Boasa ndang alusanmu nidokna i ?”
Pangoloion na marroha
Ianggo na sintong, i ma Hata ni Debata. Pangoloion di Hata ni Debata, boi do i songon na huphup bahenon ni hata ni jolma, sekaligus hira gabe haotoon di roha ni jolma (1 Kor 1: 18). Hira haotoon do nang molo dipastap jolma iba, hape ndang nialo (1 Mat 5: 39-41). Alus na binahen ni Jesus di Johannes 18: 22-23, “Ia hurang hudok, hajongjongkon hurangna; alai anggo hona do, boasa patoponmu ahu ?
Lapatanna : Sialusan do na mamastap iba, alai tutu ndang mamalos; sipasungkunhononhon do di bagasan lambas ni roha dohot tangiang, ndada alusan di bagasan hata oto. I ma Pangoloion na marroha !
Pangoloion na Marpambuat
Di BE. No. 200: 3 didok, “Sai marpambuat angka dongan di holong ni rohana i, hape ianggo so dapotan, bolong do parsaoranna i. Antong tabahen ma Jesus i, tongtong alealeanta i”. Ndada holan di holong ni roha marpambuat angka dongan, dohot do nang di pangoloion. Isarana: molo niida ndang adong sibuaton, maol do roha marpangoloi.
Mara na umbalga di rumang ni pangoloion na marpambuat, i ma angka parhalado na mangaithon pangoloion i tu paretongan laba-rugi, mangihuthon paretongan ekonomi, tingki, tenaga, materi dohot na asing. Pangoloion na songon i, gabe mansoadahon makna pamelehonon diri di haparhaladoon, jala “hapitungon” tu panjouon i sandiri.
Pangoloion na Satia
I ma pangoloion ala ni pangantusion dohot hasatiaon di jou-jou i Tuhan i. Hataridaan ni i, boi do idaon marhite na:
1.       Tangkas mananda ise Na marsuru ibana,  i ma na gabe Sioloan;
2.      Niantusan tangkas nidokNa tu iba, i ma na tau siulaon;
3.      Binoto aha nidok di na niolohon i, tu Huria nang tu diriniba sandiri
Isarana :
a.      Ditanda, diantusi jala diboto si Abraham do Jahowa na manjou jala marsuru ibana bungkas sian tano hagodanganna tu tano sipatuduhononNa tu Ibana (1 Musa 12: 4);
b.      Ditanda, diantusi jala diboto si Musa do Jahowa di api na marnalanala di ramba-ramba i, i ma Debata na marsuru ibana (2 Musa 3: 6-10);
c.       Ditanda, diantusi jala diboto si Samuel do Jahowa na manjou ibana, di na binegena soaraNa di Bagas Joro i (1 Sam 3: 8);
d.      Ditanda, diantusi jala diboto Panurirang Jesaya do, Tuhan do na marsuru ibana (Jes 6: 1+8-9);
e.      Ditanda, diantusi jala diboto Panurirang Jeremia do, Jahowa do na Marsuru ibana (Jer 1: 6-10);
f.        Ditanda, diantusi jala diboto Sisean na 12 i do parsuru ni Jesus di nasida (Mat 10: 1-7, suang songon i nang tona (“mission”) sandiri (Mat 28: 18-20)

Tohonan dan Kepribadian Sintua

I.       Titus 1:5-9 dohot 3:1-2


1.       Sadihari do mulai adong partohonan sintua di HKBP. Ise do na parjolo ? Tapamanat ma jolo na tarsurat di ayat 5 i. 
2.      Tauji ma jo paheba-hebahon ayat 6 i:
2.1. Angka pangalaho na songon dia ma na ginoaranna: “ Na so hasurahan” ?
2.2. Aha do lapatanna: “Dongan saripe ni sada Parompuan” ?
2.3. Aha do lapatanna: Paranakhon na porsea ?
2.4. Talehon ma jolo contoh ni hata na neang dohot na jungking, asa taboto laho pasidinghon.
3.      Taida ma muse na ingkon dipahami angka sintua di ayat 7.
3.1. Songon dia ma panghorhonna molo na hasurahan sintua i (ayat 7) ?
3.2. Songon dia ma kedudukan dohot tanggungjawab ni Juarabagas ni Debata ?
3.3. Adong “Panca Unang” dison. Asa talehon ma jolo aplikasina:
3.3.1. Unang siula roha-roha
3.3.2. Unang parpiripiri
3.3.3. Unang sisobur tuak
3.3.4. Unang Parbada
3.3.5. Unang Parpangomo sian na so ture
4.      Asa talehon jolo pangantusion na sederhana taringot tu siihuthonon ni Sintua (songon na di ayat 8 i). 4.1. Na basa martamue
4.2. Na las roha di na denggan
4.3. Na toman
4.4. Na bonar
4.5. Na Badia
4.6. Na mangarajai dirina

5.       Di ayat 9, tapamanat ma jo Ojahan/Pegangan laho mangulahon hasintuaon i:
5.1.            Boha ma bahenonta asa tongtong marsitiopan tu Hata sihaposan i, mangihuthon poda i.
5.2.             Upaya asa tarida na tongtong do diapoi angka sintua jala dipinsang angka na manggaga marhite poda na tingkos i. 

II.   Titus 3:1-2


1.       Aha do tujuanna molo unduk mangoloi panggomgomi na mangarajai, jala aha do pardomuanna ringgas tu nasa ulaon na denggan ? 
2.      Songon dia do panghorhonna molo adong sintua siinsahi dongan ? Manang na tongkar ?
3.      Talehon ma angka parbue molo jumpang hita di sintua roha na lambas jala roha na marpanganju. 

III.       2 Timotius 4:5


1.       Angka dia ma sitaonon na jat na dimaksud dison ?  Jala angka aha ma ditaon angka Sintua hatiha on di partingkianta si nuaeng on?
2.      Ise do parbarita na uli dison jala aha siradotan i ? 
3.      Sahat Ula tohonanmi ! On ma na ingkon sirenunghononta sude. Marhite pandohan on, boha do pangantusionta mardomu tu pelaksanaan ni ulaonta songon sintua di ngolu si ganup ari ?  

IV.       1 Timotius 3 (tapareso ma jamot)

P a n u t u p
Taingot ma na nidok apostel Petrus, mandok: “Hupaingot ma angka sintua na ditonga-tongamuna, ahu dongan sintua jala sitindangi di angka haporsuhon na tinaon ni Kristus huhut partohap di hasangapon sipapataraan sogot: Parmahani hamu ma punguan ni Debata na di hamu, unang songon na pinaksa, sian las ni roha ma mangihuthon Debata: unang ala ni pangomoan hailaon, sian ringkot ni roha ma. Unang ma songon angka na mamaksa natorop; alai gabe tiruan ma hamu di angka na pinarmahan. Molo i, jaloonmuna ma tumpal hasangapon na so ra malos i, ia dung patar Parmahan na bolon i  (1 Pet 5: 1-4)
Refleksi Diri:
1.       Pangoloion dia do naung tapatupa di tonga-tonga ni panghobasiontabe di Hurianta Maranatha Rawalumbu ?
2.      Sadia bagas ma pangoloionta di panjouon ni Debata di ganup hita, hombar tu tohonan haporhalodoonta i, jala taoloi di bagasan las ni roha ?
3.      Angka dia ma na jotjot mangambati hita laho marpangoloion di ulaon Haparhalodoonta di Huria ? Las dope rohanta dohot tondinta mangoloi Tuhan i ?

Lagu Ibrani: Mazmur 118:26,29 (F=do):
Barukh habba besye’m Adonay
Be-rakhnukhe’m mibbet Adonay
Hodu ladonay kitov, ki le’olam khasdo

*)  Bahan untuk Kursus Calon  Sintua  HKBP  Rawamangun, 26 Mei 2007
bs.sdm/doc

Tidak ada komentar:

Posting Komentar