PANGOLOION MARHALADOI
PEMAHAMAN TOHONAN DAN
KEPRIBADIAN SINTUA
(Sipahusorhusoronta) *)
P a t u j o l o
Di ganup minggu, ro be do ruas ni huria marpungu laho tumangihon Hata ni Debata, marsomba jala marsaor dohot Debata (Ibadah). Sian ari Senin tu ari Sabtu, marserak do ruas dohot parhalado ni Huria di angka inganan dohot ulaonna be. Di bagasan ni i, adong dua gerak na taida, i ma:
ü Gerak Sentripetal, i ma Huria
na marpungu;
ü Gerak na Sentrifugal, i ma Huria
na marserak / menyebar.
Di
bagasan na dua gerak i, mansai ringkot do sadaranta dua hal:
1.
Tarjou
do hita MANGOLOI jou-jou ni Debata;
2.
Tarjou
do hita MANGOLOI parsuruon ni Debata marhite HataNa.
Pangoloion i, laos i
do panindangion
marhite Hata nang Pambahenanta.
Pangoloion Biar (“Pangoloion hatoban”)
Di
Mateus 25: 25-30 didok, “Jadi ala mabiar
ahu, laho do ahu manabunihon bagianki tu bagasan tano. Na, ndi on ugasanmon.
Alai ninna indukna i ma : Oe, ho naposo na jahat roha jala na losok. Nda tama
ma nian boanonmu hepengki tu sianahi hepeng, gabe jaloonhu na di ahu rap dohot
bungana di harorongkon ? On pe, buat
hamu ma bagianna i, lehon hamu ma i tu na umpeop na sampulu bagian. Laos pabali hamu ma naposo na so hasea i tu na holom
marimpot-impot …”.
Ala ni biar i, tung gabe so sintong be
diula siulaonna. Digoari do ibana naposo na jahat roha jala na losok, huhut
sipabalion. Si Jonas pe boi do tudosan tusi. Di na maporus ibana tu Tarsus,
hinorhon ni biar, hona dabu ma ibana tu laut. Alai ala sadar dope
ibana, diboto hasalaanna gabe martangiang ibana, gabe diutahon ihan rea ima
ibana tu pasir (Jona 1-2).
Pangalaho si
songon on, boi masa do nang tu hita saonari. Molo umbalga biar sian pangoloion
di na mangulahon tohonan haparhalodoon, gabe dohot do hita naposo na so hasea,
na boi mangkorhon na so denggan di Huria, nang hagaoron pe. Parhalado na
mabiar, maol do i pahembanghon panghobasion di Huria. Sabalikna, jolma na so
mabiar, ndang puas panghilalaanna di angka “naung
adong” i sambing.
Didok di 1
Johannes 4: 18 “Ndang adong biar di
bagasan holong ni roha i, alai dipabali holong ni roha naung rimpas i do biar
i. Ai na bernit do anggo biar, jala ndang rimpas holong ni roha ni halak na
mabiar”.
Pangoloion
na so tarjua (“terpaksa”)
Ndang adong na
sumusa ngolu ni sasahalak molo diula siulaonna ala ni utang na so tarjua manang
na terpaksa. Godang do panghorhonna na negatif manang na humurang di ulaon ala
so tarjua. Ai mohot-ohot do rohana mangula i, murhing do bohina bahenon ni i,
marungut-ungut, jala boi sahat tu na mamurai. Ro jala manombo ma losok, godang
ma sidalian. Menembesi do halak na songon on tu donganna, gabe parohon
hajengkelon. Ulaon na denggan hian boi do gabe disursari, jala ndang
dihalomohon angka hamajuon.
Adong manang na
piga pangalaho na mambahen sasahalak partohonan terpaksa marpangoloion di ulaon ni
Huria:
ü
Hurang mampu di tenaga, kemauan, ilmu dohot
haporseaon;
ü
Asing rumang ni ulaon i sian na tinagamna hian;
ü Adong tihasna so hatalitalian (Pil 2: 15), dna.
Mansai
ringkot do hita malua sian angka ikatan na songon i. Tatambai ma angka ilmu na
ampit tu tohonan i, unang merasa naung tamat, alai torus ma marsiajar saleleng
mangolu.
Di
1 Tim 4: 1 didok, “Sai datdati ma na
manjahai i, na mangapoi, nang na mangajari, paima ro ahu”. Mandatdati
marsiajar, lumobi di Hata ni Tuhan i, i do na tang di panghobasion dohot
pangoloionna. Alai ingot, naeng ma sude angka
ulaon ni partohonan i marharoroan manang marojahan sian haporseaon dohot
pangoloion na tutu di adopan ni Debata (pat.
Rom 14: 23).
Pangoloion na malobihu (“Oto”)
Jotjot
do tadok na marhahamaranggi do huburjuon dohot
haotoon, manang na pistar dohot hajungkaton.
Na nidokna, molo sai dipaolo-oloi sasahalak nidok ni dongan, ndang pola sai
dialusi hata tullit ni donganna, ndang dipekhon hata na paroaroahon, sindiran
manang ungut-ungut dohot angka
sarita, didok do: “Oto ma ho, sai
dipaolo-oloi ho i. Boasa ndang alusanmu nidokna i ?”
Pangoloion na marroha
Ianggo
na sintong, i ma Hata ni Debata. Pangoloion di Hata ni Debata, boi do i songon
na huphup bahenon ni hata ni jolma, sekaligus hira gabe haotoon di roha ni
jolma (1 Kor 1: 18). Hira
haotoon do nang molo dipastap jolma iba, hape ndang nialo (1 Mat 5: 39-41). Alus na binahen ni Jesus di Johannes 18: 22-23, “Ia hurang hudok, hajongjongkon hurangna;
alai anggo hona do, boasa patoponmu ahu ?
Lapatanna
: Sialusan do na mamastap iba, alai tutu ndang mamalos; sipasungkunhononhon do
di bagasan lambas ni roha dohot tangiang, ndada alusan di bagasan hata oto. I
ma Pangoloion na marroha !
Pangoloion na Marpambuat
Di
BE. No. 200: 3 didok, “Sai marpambuat
angka dongan di holong ni rohana i, hape ianggo so dapotan, bolong do
parsaoranna i. Antong tabahen ma Jesus i, tongtong alealeanta i”. Ndada
holan di holong ni roha marpambuat angka dongan, dohot do nang di pangoloion. Isarana:
molo niida ndang adong sibuaton, maol do roha marpangoloi.
Mara na umbalga
di rumang ni pangoloion na marpambuat, i ma angka parhalado na mangaithon
pangoloion i tu paretongan laba-rugi, mangihuthon paretongan ekonomi, tingki,
tenaga, materi dohot na asing. Pangoloion na songon i, gabe mansoadahon makna pamelehonon
diri di haparhaladoon, jala “hapitungon”
tu panjouon i sandiri.
Pangoloion
na Satia
I ma pangoloion
ala ni pangantusion dohot hasatiaon di jou-jou i Tuhan i. Hataridaan ni i, boi
do idaon marhite na:
1. Tangkas
mananda ise Na marsuru ibana, i ma na
gabe Sioloan;
2.
Niantusan
tangkas nidokNa tu iba, i ma na tau siulaon;
3.
Binoto
aha nidok di na niolohon i, tu Huria nang tu diriniba sandiri
Isarana
:
a.
Ditanda, diantusi jala diboto si Abraham do Jahowa na manjou jala
marsuru ibana bungkas sian tano hagodanganna tu tano sipatuduhononNa tu Ibana
(1 Musa 12: 4);
b.
Ditanda,
diantusi jala diboto si Musa do Jahowa di api na marnalanala di ramba-ramba
i, i ma Debata na marsuru ibana (2 Musa 3: 6-10);
c.
Ditanda,
diantusi jala diboto si Samuel
do Jahowa na manjou ibana, di na binegena soaraNa di Bagas Joro i (1 Sam 3: 8);
d.
Ditanda,
diantusi jala diboto Panurirang Jesaya do, Tuhan do na marsuru ibana (Jes
6: 1+8-9);
e.
Ditanda,
diantusi jala diboto Panurirang Jeremia do, Jahowa do na Marsuru ibana (Jer
1: 6-10);
f.
Ditanda,
diantusi jala diboto Sisean na 12 i do parsuru ni Jesus di nasida (Mat 10:
1-7, suang songon i nang tona (“mission”) sandiri (Mat 28: 18-20)
Tohonan dan Kepribadian Sintua
I. Titus 1:5-9 dohot 3:1-2
1.
Sadihari do mulai adong partohonan sintua di
HKBP. Ise do na parjolo ? Tapamanat ma jolo na tarsurat di ayat 5 i.
2. Tauji ma jo
paheba-hebahon ayat 6 i:
2.1. Angka
pangalaho na songon dia ma na ginoaranna: “ Na so hasurahan” ?
2.2. Aha
do lapatanna: “Dongan saripe ni sada Parompuan” ?
2.3. Aha
do lapatanna: Paranakhon na porsea ?
2.4.
Talehon ma jolo contoh ni hata na neang dohot na jungking, asa taboto laho
pasidinghon.
3. Taida ma muse na ingkon
dipahami angka sintua di ayat 7.
3.1.
Songon dia ma panghorhonna molo na hasurahan sintua i (ayat 7) ?
3.2.
Songon dia ma kedudukan dohot tanggungjawab ni Juarabagas ni Debata ?
3.3. Adong
“Panca Unang” dison. Asa talehon ma jolo aplikasina:
3.3.1.
Unang siula roha-roha
3.3.2.
Unang parpiripiri
3.3.3.
Unang sisobur tuak
3.3.4.
Unang Parbada
3.3.5.
Unang Parpangomo sian na so ture
4. Asa talehon jolo
pangantusion na sederhana taringot tu siihuthonon ni Sintua (songon na di ayat
8 i). 4.1. Na basa martamue
4.2. Na
las roha di na denggan
4.3. Na
toman
4.4. Na
bonar
4.5. Na
Badia
4.6. Na
mangarajai dirina
5. Di ayat 9, tapamanat ma
jo Ojahan/Pegangan laho mangulahon hasintuaon i:
5.1.
Boha
ma bahenonta asa tongtong marsitiopan tu Hata sihaposan i, mangihuthon poda i.
5.2.
Upaya
asa tarida na tongtong do diapoi angka sintua jala dipinsang angka na manggaga
marhite poda na tingkos i.
II. Titus 3:1-2
1.
Aha do tujuanna molo unduk mangoloi panggomgomi
na mangarajai, jala aha do pardomuanna ringgas tu nasa ulaon na denggan ?
2. Songon dia do
panghorhonna molo adong sintua siinsahi dongan ? Manang na tongkar ?
3. Talehon ma angka parbue
molo jumpang hita di sintua roha na lambas jala roha na marpanganju.
III. 2 Timotius 4:5
1. Angka dia ma sitaonon na
jat na dimaksud dison ? Jala angka aha
ma ditaon angka Sintua hatiha on di partingkianta si nuaeng on?
2. Ise do parbarita na uli
dison jala aha siradotan i ?
3. Sahat Ula tohonanmi ! On
ma na ingkon sirenunghononta sude. Marhite pandohan on, boha do pangantusionta
mardomu tu pelaksanaan ni ulaonta songon sintua di ngolu si ganup ari ?
IV. 1 Timotius 3 (tapareso ma jamot)
P a n
u t u p
Taingot ma na
nidok apostel Petrus, mandok: “Hupaingot
ma angka sintua na ditonga-tongamuna, ahu dongan sintua jala sitindangi di
angka haporsuhon na tinaon ni Kristus huhut partohap di hasangapon sipapataraan
sogot: Parmahani hamu ma punguan ni Debata na di hamu, unang songon na pinaksa, sian las ni roha ma mangihuthon Debata: unang
ala ni pangomoan hailaon, sian ringkot ni roha ma. Unang ma songon angka na
mamaksa natorop; alai gabe tiruan ma hamu di angka na pinarmahan. Molo
i, jaloonmuna ma tumpal hasangapon na so ra malos i, ia dung patar Parmahan na
bolon i (1 Pet 5: 1-4)
Refleksi Diri:
1.
Pangoloion
dia do naung tapatupa di tonga-tonga ni panghobasiontabe di Hurianta Maranatha
Rawalumbu ?
2.
Sadia
bagas ma pangoloionta di panjouon ni Debata di ganup hita, hombar tu tohonan
haporhalodoonta i, jala taoloi di bagasan las ni roha ?
3.
Angka
dia ma na jotjot mangambati hita laho marpangoloion di ulaon Haparhalodoonta di
Huria ? Las dope rohanta dohot tondinta mangoloi Tuhan i ?
Lagu Ibrani:
Mazmur 118:26,29 (F=do):
Barukh habba besye’m Adonay
Be-rakhnukhe’m mibbet Adonay
Hodu ladonay kitov, ki le’olam khasdo
*) Bahan untuk Kursus
Calon Sintua HKBP
Rawamangun, 26 Mei 2007
bs.sdm/doc
Tidak ada komentar:
Posting Komentar